Rosendal – mellom fjord, fjell og fonn

Kultur og historie

Var det ei ”våpensmia” arkeologane avdekka inne på Skåla i 2003? Mengder av flintflekker og avslag vart funne 20 m.o.h. ved det som for 6-7000 år sidan var fjordstranda då. Då er vi midt i steinalderen, og landformene var stort sett å sjå til som i dag. Berre få av dei hadde namn, og ingen av dei eldste namna er levande i dag.

For nær 5000 år sidan busette dei første jordbrukarane seg på landstripa mellom dei store dalmunningane og Kvinnhersvikjo. Der fann dei beite- og jaktmarker. Der dyrka dei korn på morenar og elveavsetningar. Der fann dei fiskerike elvar og, ikkje minst, her hadde dei fjorden – til matbu og ferdselsveg.

Det aular av fornminne i bøane på dei sentrale gardane. Dei er frå yngre jarnalder, bronsealder og seinare kulturperiodar. Faste og lause funn fortel oss utviklingssoga gjennom dei førhistoriske kulturperiodane i grove trekk. Men det er først frå vikingtida og mellomalderen at utviklingstrekka vert rikare og meir nyanserte.

I denne spalta vil kulturhistoria få eit talerøyr. Vi vil fortelja om det som er storslege og sentralt i kultur og historie, men òg om slikt som har vore lågmælt og lite kjent.